โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศษ

โครงการบูรณะโบราณสถานในค่ายตากสิน จันทบุรี

ในปี พ.ศ. ๒๕๕๐ ประธานฯ และรองประธานฯ มูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพระราชวังเดิมได้รับการประสานจาก พลเรือเอกเทิดศักดิ์ เสถียรสวัสดิ์ อดีตผู้บัญชาการหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน ให้มูลนิธิฯ ช่วยพิจารณาความเป็นไปได้ในการช่วยบูรณะโบราณสถานในค่ายตากสิน จันทบุรี หลังจากได้ศึกษาข้อมูลเบี้องต้นพบว่า โบราณสถานแห่งนี้มีความสำคัญมากทางด้านประวัติศาสตร์ของชาติไทย และนับเป็นอนุสรณ์สถานของเหตุการณ์ที่ฝรั่งเศสรุกรานและพยายามเข้าครอบครองดินแดนของสยามทางฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงใน ร.ศ. ๑๑๒ (พ.ศ. ๒๔๓๖) ซึ่งเป็นผลให้จันทบุรีถูกยึดเป็นประกันเป็นเวลา ๑๑ ปี แต่ด้วยพระอัจฉริยภาพและพระวิริยะอุตสาหะของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงพยายามแก้ไขปัญหาต่างๆ จนลุล่วงไปได้ด้วยดี ทำให้ประเทศสยามอยู่รอดปลอดภัยจากการเป็นเมืองขึ้นของฝรั่งเศส ถึงแม้ว่าจะต้องแลกด้วยการเสียดินแดนบางส่วนก็ตาม

เมื่อได้สำรวจโดยละเอียดพบว่า อาคารโบราณสถานทุกอาคารในค่ายตากสินอยู่ในสภาพทรุดโทรม มีการทรุดตัว หลังคาชำรุดและน้ำรั่วซึม ผนังหลุดร่อน ส่วนที่เป็นไม้มีปลวกกัดกิน อาคารบางหลังมีมอสสีเขียวปกคลุมทั้งหมด จำเป็นต้องบูรณะอย่างรีบด่วน คณะกรรมการมูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพระราชวังเดิมพิจารณาแล้วตกลงรับโครงการนี้ไว้ในความดูแลของมูลนิธิฯ ต่อจากนั้นได้ทำแผนการบูรณะและขอความเห็นชอบจากกรมศิลปากร พร้อมกับดำเนินการหาทุนจากภาคเอกชนรวมทั้งสถานทูตฝรั่งเศส มีการจัดกิจกรรมต่างๆ เช่น การจำหน่ายเสื้อโปโล ถ้วยเซรามิค จัดสร้างวัตถุมงคล แข่งขันกอล์ฟ แข่งม้า และจัดงานกาลาดินเนอร์ที่สถานทูตฝรั่งเศส ด้วยความร่วมมือของสถานทูตฝรั่งเศส สมาคมฝรั่งเศส-ไทยเพื่อสาธารณะประโยชน์ และมูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพระราชวังเดิม โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีได้ทรงพระกรุณาเสด็จมาเป็นองค์ประธาน นอกจากนั้นยังขอรับบริจาคจากผู้มีจิตศรัทธาทำให้ได้ทุนมาบูรณะตามเป้าหมาย

ตะไคร่ที่พบบนบันไดทางเดินขึ้นอาคาร

คลังกระสุนดินดำ (คส.๕)

สภาพผุพังของโครงสร้างไม้บริเวณใต้

อาคารที่พักทหารฝรั่งเศส

สภาพความชื้นที่พบบริเวณฐาน

ผนังเดิม อาคารกอรักษาการณ์

สภาพความชื้นที่พบบริเวณฐาน

ผนังเดิม อาคารกองรักษาการณ์

สภาพความชื้นและตะไคร่ที่พบผนัง

อาคารกองบัญชาการ

สภาพความชื้นและตะไคร่ที่พบผนัง

อาคารที่คุมขัง

สภาพความชื้นและตะไคร่ที่พบผนัง

อาคารคลังกระสุนดินดำ (คส.๖)

สภาพความชื้นและตะไคร่ที่พบผนัง

อาคารคลังพัสดุ

ในวันที่ ๒๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๑ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จมาเป็นองค์ประธานในการเดินการกุศลที่ทุ่งนาเชย และเสด็จฯ ทรงเปิดโครงการบูรณะโบราณสถานในค่ายตากสินอย่างเป็นทางการ หลังจากนั้นมูลนิธิฯ ได้ดำเนินการบูรณะอย่างต่อเนื่อง โดยเน้นรูปแบบให้เหมือนเดิมจากหลักฐานที่พบทางประวัติศาสตร์และเสริมความแข็งแรงในทุกอาคาร เมื่องานบูรณะแล้วเสร็จได้มีการจัดนิทรรศการประวัติศาสตร์ โดยมีเนื้อหาครอบคลุมเกี่ยวกับพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และความสัมพันธ์ไทย-ฝรั่งเศสตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน ในวันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ.๒๕๕๙ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จฯ ทรงเปิดอาคารโบราณสถานที่ได้บูรณะแล้ว และทอดพระเนตรนิทรรศการที่จัดขึ้นในอาคารทุกหลัง หลังจากนั้นจะเปิดให้ผู้ที่สนใจเข้าชมและศึกษาหาความรู้ต่อไป